Przyjęło się uważać, że alimenty to świadczenie wypłacane przez jedno z rozwiedzionych rodziców na rzecz dzieci pozostających pod opieką drugiego rodzica. Czasami zasądzenie alimentów przez sąd odbywa się w tym samym postępowaniu, w którym zapada prawomocna decyzja o rozwodzie. Pojęcie to jest jednak znacznie szersze.
Alimenty na rzecz dzieci
W istocie pojęcie alimenty obejmuje każdy rodzaj obowiązkowego świadczenia finansowego, wypłacanego osobie fizycznej przez inną, zobowiązaną do tego prawnie osobę fizyczną. Wobec tego alimenty Łabentowicz mogą obejmować świadczenia płacone przez rodziców na rzecz dzieci, ale także przez męża lub żonę na rzecz współmałżonka czy przez dzieci na rzecz rodziców – słowem, każdemu, kto znajdzie się w potrzebie.
W przypadku obowiązku alimentacyjnego rodziców na rzecz dzieci – wydawać by się mogło, że to oczywiste, że rodzice łożą na utrzymanie swojego dziecka. Zdarzają się jednak sytuacje, w których jedno z rodziców chce się uchylić od tej odpowiedzialności. Wówczas wyrokiem sądu można zasądzić wysokość świadczeń, a także okres, przez jaki mają być wypłacane. Niekoniecznie koniec tego okresu musi być związany z osiągnięciem pełnoletności lub zakończeniem nauki. W niektórych przypadkach, np. gdy dziecko z uwagi na swój stan zdrowia nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, alimenty mogą być przyznane dożywotnio.
Alimenty na rzecz rodziców
Zdarza się jednak, że to rodzice znajdują się w potrzebie – ze względu na wiek czy stan zdrowia nie są w stanie zapewnić sami sobie odpowiedniego poziomu życia ani pracować, tak że znajdują się w niedostatku. Oczywiście zakres obowiązku alimentacyjnego, tak samo, jak w przypadku świadczeń na rzecz dzieci, uzależniony jest od faktycznych możliwości zarobkowych czy majątkowych osoby, która zostaje zobowiązana do świadczeń.
Jeśli rodzice mają kilkoro dzieci, ich udział w przekazywaniu świadczeń jest proporcjonalny do możliwości – albo taki sam, jeśli żyją na podobnym poziomie i mają zbliżone warunki zarobkowe czy majątkowe. Jeśli jedno z dzieci zapewnia rodzicom mieszkanie i opiekę, pozostałe powinny zadbać o zaspokojenie innych potrzeb swoich rodziców, na przykład o opiekę lekarską, koszty leczenia i inne.
Ojczym lub macocha mogą domagać się alimentów od dziecka, jeśli znacząco przyczynili się do jego wychowania oraz utrzymania we wcześniejszych latach. Alimenty dla pasierba lub pasierbicy wypłacane są, jeśli nie ma żadnych krewnych zobowiązanych do alimentacji lub nie są oni w stanie jej zapewnić.
Zagadnienia te precyzuje dokładnie Kodeks Rodzinno-Opiekuńczy w artykułach od 128 do 144.
Źródło danych: labentowicz.com